Sünnet

Sünnet; her şeyden önce, hekim tarafından yapılan bir ön değerlendirmeyi (muayeneyi) içeren ve yine bizzat hekim tarafından ve steril koşullar altında yapılmayı gerektiren cerrahi bir işlemdir. Bu işlemde, penisin baş kısmını örten sünnet derisi çıkarılmaktadır. Tıbbi literatürde bunu yapmanın değişik yöntemleri tanımlanmıştır. Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, amaç, çocuğun ruh ve fiziksel sağlığını gözeten olumlu bir ortamda, hem işlevsel hem de görünüm/estetik açıdan en iyi sonucu elde etmek olmalıdır. Aşağıda sünnet konusunda akla sık gelen sorulara, mevcut bilimsel veriler doğrultusunda yanıt olabilecek bazı açıklamalara yer verilmiştir.

Yararları-Zararları

Sünnetin belli başlı tıbbi yararları arasında; çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu, erişkinlerde ise penis kanseri ve cinsel yolla bulaşan hastalık riskini azaltması sayılabilir. Ancak bebeklik çağında ve özellikle yenidoğan döneminde yapılan sünnetlerde %0,02-%3 arasında değişen zedelenme (komplikasyon) oranları bildirilmiştir. Uygun olmayan koşullarda ve özellikle 2-6 yaş arasında yapılan sünnetlerin psikoseksüel travmaya yol açabileceği de unutulmamalıdır. Ayrıca; doğuştan yarım sünnetli (hipospadias) olanlarda, cinsiyet gelişim bozukluğu ve gömülü penis durumlarında erken dönemde sünnet yapılmamalı ve bunlar mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanı tarafından muayene edilmelidir.

Çocuklar, psikoseksüel açıdan  2-6 yaş arasında cinsiyet organlarına odaklandıklarından bu yaş grubunda uygun koşulları sağlamadan yapılan sünnet ya da penise yönelik diğer cerrahi müdahaleler çocuğun ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, çocuğun bu yaş diliminde yapılacak sünneti, cinsel organına zarar verecek bir müdahale olarak algılamasından kaynaklanmaktadır. Bu algılama, lokal anestezi altında yapılan sünnetlerde daha üst düzeyde olabilir ve psikoseksüel travmaya bağlı ileride cinsel yaşamın olumsuz etkilenmesi söz konusu olabilir.

Lokal mi, Genel mi?

Sünnet işlemi; sakinleştirici ilaç kullanılarak, lokal anestezi (uyuşturularak) yapılarak ya da genel anestezi  (narkoz) uygulanarak gerçekleştirilebilir. Bu yaklaşımlar bir birleriyle kombine edilebileceği gibi her biri farklı şekillerde de uygulanabilir. Günümüzde genel anestezi (narkoz) uygulanmasında kullanılan teknik/ekipmanlar oldukça gelişmiştir ve yol açabileceği yaşamsal risk çok düşük olup, sanılanın aksine diğer yöntemlerinkinden fazla değildir. Buna karşın, özellikle sünnet sırasında veya sonrasında oluşabilecek sorunların engellenmesi açısından genel anestezinin önemli avantajları vardır.

Zamanlama Önemli

Günümüzde sünnetin zamanlaması ya da hangi yaşta yapılması ile ilgili değişik görüşler ve uygulamalar mevcuttur. Bizim önerimiz, eğer tıbbi açıdan bir gereklilik söz konusu değilse, sünnetin ideal olarak çocuğun ailesine “Ben artık sünnet olmak istiyorum.” dediği zaman yapılmasıdır. Bu da, genellikle 6-7 yaşından sonra, çocuğun bilgilendirilip ikna edilmesiyle olur. İlk 2 yaş içerisinde yapılmasını önerenler de var olmakla birlikte, bu yaş dilimindeki sünnetlerden sonra idrar yolunun uç deliğiyle ilgili darlık, enfeksiyon, sulanma, kabuklanma gibi rahatsızlıkların görülme sıklığı daha fazladır. Dolayısıyla, bebeklik dönemindeki (0-2 yaş) sünnet uygulamalarında bu sorunların dikkate alınması gerekir. Ancak, çocuk başka bir hastalık nedeniyle genel anestezi (narkoz) alacaksa, bu durumda eşzamanlı olarak 6-7 yaşından daha önce de sünnet yapılabilir.

Toplu Sünnet Riskli

Özellikle yaz aylarının gelmesiyle birlikte artan toplu sünnetler beraberinde bazı riskleri de getirmektedir. Hastanelere, her yıl, özellikle toplu sünnet uygulamaları ya da lokal anestezi altında sünnet yapılması sonrasında gelişen belli sayıda hatalı sünnet olguları başvurmaktadır. Bunların tedavisi ne yazık ki çok daha güç olmakta ve bazen çocukların ağır ameliyatlar geçirmesi gerekebilmektedir.

Steril Koşullarda Yapılmalı

Bilimsel açıdan bakıldığında, cerrahi bir işlem olan sünnetin mutlaka steril koşullarda, hekim tarafından ve çocuğun psikoseksüel travmaya uğrama olasılığının en alt düzeyde olacağı ortamlarda yapılması doğrudur. Böyle ortamlarda yapılan sünnetlerde başta enfeksiyon ve kanama olmak üzere diğer hataların görünme oranı da en alt düzeydedir.

Sünnet Uygulamamız

Yukarıda açıklamaya çalıştığımız bilimsel veriler doğrultusunda ailelere sünnet konusundaki önerilerimiz aşağıda sıralanmıştır.

  • Birincil önerimiz sünnetin genel anestezi (narkoz) altında yapılmasıdır.
  • Eşlik eden başka hastalıklar nedeniyle genel anestezi almasında risk olan hastalarda; sünnet, ameliyathane koşullarının olduğu bir ortamda lokal anestezi altında yapılabilir ya da ertelenebilir.
  • Her hangi bir tıbbi gereklilik olmaksızın sünnet yaptırılmak istenen çocukların, bu işlem konusunda önceden bilgilendirilmeleri ve sünnet olmayı kabul etmeleri gerekir. Bu durum genellikle 5-6 yaşından sonra olmaktadır.
  • Tıbbi bir gereklilik varsa, uygun koşullar sağlandıktan sonra her hangi bir yaşta sünnet yapılabilir.
  • Çocuk, başka bir hastalık nedeniyle genel anestezi (narkoz) alacaksa ve aile sünnet de yapılmasını istiyorsa ilgili hekimler tarafından uygun görülmek koşuluyla eşzamanlı olarak sünnet de yapılabilir.